De landbouw heeft goud in handen met recyclen

Agricycling als oplossing voor verduurzamen

“Met Agricycling proberen we oplossingen te vinden voor onze collectieve opgave om te verduurzamen. We kijken hoe we de kringlopen binnen een korte keten van vijf kilometer rond onze bedrijven kunnen sluiten via een optimale benutting van de reststromen. We kunnen nog enorm veel winnen via de natuurlijke kringloop.”

Volledig circulair worden

Pieter is ervan overtuigd dat met circulariteit veel opgelost kan worden. “Voor onze maatschappij is volledig circulair worden de ultieme oplossing voor alle opgaves. De bodem is daarbij cruciaal, deze is in het ecologische systeem de enige plek waar we zonder toevoeging van energie kunnen recyclen. De bodem breekt met microleven producten af tot een minerale substantie. Dat wordt doorgegeven aan de wortel van een plant en vervolgens groeit met behulp van zonlicht en water een nieuwe grondstof. Dat gebeurt nergens anders, alleen in de bodem. Hoe mooi is dat? Met een relatief eenvoudige grondstof kun je kunstmest vervangen en de bodem verbeteren. Je hebt dan minder input nodig en haalt het uit het systeem.

Netwerk van boeren

Dus als je gelooft in een circulaire samenleving, heeft de landbouw goud in handen, omdat je kan recyclen. Dat willen we collectief doen. Een belangrijke stap is nu per provincie een breed netwerk van boeren te bouwen om reststromen terug te brengen naar de bodem.”

Een collectief verdienmodel 

Hoe kun je het voor de deelnemers aan­trekkelijk maken? “Het verdienmodel van landbouwers is momenteel 100% output gedreven. We worden betaald voor alles wat er van de grond komt. Dat kunnen we nu ombuigen. Normaal gesproken koop je voor de input kunstmest en krachtvoer aan. Nu gebruik je voor de input producten die je gaat recyclen. Die verwerking gaat een inkomstenbron worden.”

En waarom is dat zo belangrijk? “Als je in staat bent om geld te verdienen aan de inputkant, dan wordt de output minder belangrijk. Dat betekent dat ik minder intensief hoef te boeren om hetzelfde geld te verdienen. Je zorgt ervoor dat het verdienmodel opgebouwd wordt aan de inputkant. Je bent de input aan het verwaarden.”

De eerste concrete stappen

Pieter vertelt hoe het in de praktijk werkt. “De essentie is reststromen ver­­werken tot compost en dat uitrijden op het land. We brengen daarvoor bermgras, riet en houtsnippers naar een bedrijf. Het hele logistieke proces regelen we via de coöperatie waar nu 144 bedrijven bij zijn aangesloten. De boer hoeft zelf niet te composteren, dat doet de coöperatie. Uiteindelijk wordt tot 600 kuub compost afgeleverd bij de 144 aangesloten bedrij­­ven. Momenteel verwerken we ruim 18.000 ton materiaal. Dat is dan goed voor 12.000 ton compost, dat tikt 

lekker aan.”

De aanleiding

Pieter loopt voorop met zijn idee. “Als je na de Nuffield-opleiding terugkomt denk je “waarom zou ik niet bijdragen?”. Dus we hebben het opgestart met de gedachte dat we wel zien hoe ver we komen. En dat is best ver met 144 boeren in Friesland. We gaan de komende tijd starten in Groningen, Overijssel, Zuid-Holland, Noord-Holland en Limburg. En ook Utrecht is geïnteresseerd.”

Een vaste positie in de keten

“Het is voor mij pas een succes als het beklijft. Iedereen vindt het nu mooi, dat heeft er mee te maken dat iedereen op zoek is naar perspectief. Je hoort vaak dat niemand meer wil, dat is niet waar. Er zijn 144 bedrijven die wel wat willen en snelheid gaan maken. Dat waren vier jaar terug nog maar vier boeren. Dat is allemaal mooi, maar voor mij is het pas echt geslaagd als we een vaste positie in de keten hebben, dat zou het 

summum zijn.” 

De volgende stap

Pieter is zeer ambitieus en blij dat de eerste stap gezet is, geld opbrengt en ook helpt met het verduurzamen. Het is niet het eindstation. “Wij willen alle reststromen recyclen. De bodem is de enige die dat kan verwerken. We gaan niet roepen, we gaan het doen, door steeds verder op te schalen. Dan valt het op. Steeds meer partijen bellen ons om die reststromen te laten verwerken. 

We willen een centrale rol spelen in alles wat met reststromen te maken heeft die door de bodem verwerkt kan worden. Het gaat erom producten te recyclen en niet te verbranden in Rotterdam. De eerste stappen zijn succesvol, maar we zijn er nog lang niet. Het is belangrijk dat boeren zelf aan het roer komen, dat is de reden dat we nu een bestuur met vijf boeren hebben. Persoonlijk zou ik graag de reststromen verbreden, het verdienmodel verder uitbouwen en er een grote beweging van maken.”

De kringloop moet wel zuiver zijn 

“Er zijn ook risico’s in deze aanpak, want je werkt in een kringloop en dan moet je dus wel zorgen dat alles zuiver is in die kringloop. Anders breng je rotzooi terug. Het voordeel van kunstmest is dat het schoon is. De hele cyclus moet dus schoon zijn.”

Iedereen kan onderdeel zijn van de oplossing

“Wij maken impact door er een collectieve beweging van te maken, zodat iedereen onderdeel kan zijn van de oplossing. Het gaat over het systeem, en als collectief aan oplossingen werken. Als we het alleen over een individu hebben, komen we niet verder. Als collectief zorgen we voor perspectief. Degenen die actief zijn, zien verbinding met de rest van de samenleving. Al met al levert het veel op.”